Zespół Aspergera

Zespół Aspergera (ang. Asperger syndrome, AS), należy do grupy całościowych zaburzeń rozwojowych w kręgu zaburzeń autystycznych. Autyzm i zespół Aspergera mają pewne cechy wspólne, ale też różnią się od siebie kilkoma aspektami. Przykładowo, osoby z zespołem Aspergera raczej nie mają trudności w komunikowaniu się z otoczeniem. ponadto cechują się normalnym lub wysokim poziomem inteligencji. Wykazują twórcze myślenie, nieprzeciętne zdolności zapamiętywania, osiągają sukcesy w szkole. Zespół Aspergera potocznie określany jest jako łagodny autyzm.

Epidemiologia

Rozpowszechnienie zaburzeń autystycznych jest zróżnicowane. Zespół Aspergera jest jednak częściej notowany niż klasyczny autyzm, gdyż dotyczy 20-25 dzieci na 10 tysięcy (gdzie autyzm spotyka się u 4 na 10 tysięcy dzieci). Zaburzenie częściej występuje u chłopców, niż dziewczynek.

Przyczyny zespołu Aspergera

Istnieje wiele przypuszczeń co do etiologii zespołu. Z pewnością ma on podłoże genetyczne, ponieważ bardzo często zespół Aspergera jest obserwowany wśród potomstwa osoby, która również ma zespół. 

Do pozostałych czynników etiologicznych zaliczają się:

  • infekcje ciążowe np. toksoplazmoza,
  • urazy płodu lub w okresie okołoporodowym,
  • uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego lub neuroinfekcja,
  • mutacja genu na chromosomach związanych z autyzmem: 3 (mutacja genu EN2),4 (szczególnie u dziewczynek), 7, 11 (szczególnie u chłopców),
  • późny wiek ojca w chwili poczęcia dziecka (powyżej 40. roku życia).

Objawy zespołu Aspergera

Zaburzenie na ogół jest rozpoznawane między 3. a 8. rokiem życia. Do objawów sugerujących to rozpoznanie zaliczamy zwłaszcza trudności z zabawą, czy wykonywaniem zadań w grupie, brak zdolności współodczuwania, trudności z porozumiewaniem się i tworzeniem więzi, dystans fizyczny z innymi osobami, rytualizm w działaniu, schematyzm, ograniczenie mimiki i ekspresji twarzy. Ponadto, dzieci posługują się niemalże perfekcyjnym językiem, używając wyszukanego słownictwa, ale występują u nich trudności ze zrozumieniem metafor. Mają też  problem z właściwym doborem zaimków osobowych. Obserwuje się także zbyt niską lub wysoką wrażliwość na bodźce np. światło, hałas. Dzieci ujawniają wąskie, nietypowe zainteresowania i specjalizują się w nich z ogromnym zaangażowaniem.

Przez otoczenie, dzieci z zespołem Aspergera są odbierane jako zdolne i bystre. Jednakże, jak wspomniano wcześniej, przedmiotem ich pasji są jedynie dziedziny ich zainteresowań, a nie narzucone przez rodziców, czy nauczycieli. W szkole, dziecko może zatem wykazywać problemy z dostosowaniem się do zorganizowanego, programowego nauczania. Ciężko im będzie się nauczyć wiersza na pamięć, tabliczki mnożenia, wzorów i praw nauk ścisłych, wartości geograficznych – o ile nie jest to przedmiot ich zainteresowań.

W kontakcie z rówieśnikami, dzieci z ZA bywają trudne. Ujawniają postawę skupioną na sobie i uznają jedynie własny tok myślenia za właściwy. Nie zwracają uwagi na zasady dobrego wychowania, ale są w stanie funkcjonować w swojej, znanej grupie. W miarę dorastania i nabywania doświadczeń, osoby z zespołem Aspergera zaczynają w pewnym stopniu interesować się otoczeniem, a także potrzebami innych ludzi.

Kryteria diagnostyczne zespołu Aspergera według ICD-10

A. Brak istotnego klinicznie opóźnienia w zakresie języka mówionego i rozumienia języka lub rozwoju czynności poznawczych. Rozpoznanie wymaga stwierdzenia, że wypowiadanie pojedynczych słów było rozwinięte do drugiego roku życia lub wcześniej oraz, że komunikatywne wyrażenia były w użyciu do 3. roku życia lub wcześniej.

Umiejętność pomagania sobie, zachowania adaptacyjne i zaciekawienie środowiskiem w okresie pierwszych trzech lat życia było na poziomie odpowiadającym rozwojowi intelektualnemu, fazy rozwoju ruchowego mogą być nieco opóźnione i zwykle występuje ruchowa niezdarność (choć nie jest to cechą diagnostyczną).

Pojedyncze szczególne umiejętności, często nie związane z nieprawidłowym koncentrowaniem się na nich, występują pospolicie, choć nie są wymagane do rozpoznania.

B. Występują jakościowe nieprawidłowości w zakresie wzajemnych interakcji społecznych (kryteria autyzmu).

a) niedostateczne wykorzystanie kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy, postawy ciała i gestów do odpowiedniego regulowania interakcji społecznych,

b) niedostateczny (nieodpowiedni do wieku umysłowego i mimo licznych okazji) rozwój związków rówieśniczych obejmujących wzajemne podzielane zainteresowania, czynności, emocje,

c) brak odwzajemniania społeczno-emocjonalnego , przejawiający się upośledzeniem lub odmiennością reagowania na emocje innych osób, albo brak modulacji zachowania odpowiedniej do społecznego kontekstu, albo słaba integracja zachowań społecznych, emocjonalnych i komunikacyjnych

C. Pacjent przejawia niezwykle nasilone, wyizolowane zainteresowania albo ograniczone, powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności (kryteria jak dla autyzmu).

a) pochłonięcie jednym lub liczniejszymi stereotypowymi zainteresowaniami o nieprawidłowej treści i zogniskowaniu, albo jednym lub więcej zainteresowaniami nieprawidłowymi z powodu swej intensywności i ograniczenia, choć nie z powodu treści lub zogniskowania,

b) wyraziście kompulsyjne przywiązanie do specyficznych, niefunkcjonalnych czynności rutynowych i zrytualizowanych.

Mniej celowe jest włączenie do kryteriów diagnostycznych manieryzmów ruchowych, albo koncentracji na cząstkowych lub niefunkcjonalnych elementach przedmiotów służących do zabawy.

D. Zaburzenia nie można traktować jako innej z postaci całościowych zaburzeń rozwojowych, prostej schizofrenii, zaburzenia schizotypowego, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, osobowości anankastycznej, reaktywnego lub nieselektywnego zaburzenia przywiązania w dzieciństwie.

Diagnozowaniem zespołu Aspergera zajmują się pediatrzy, neurologowie, psychiatrzy dziecięcy, a także psychologowie, logopedzi i pedagodzy. Konieczne jest wykluczenie lub potwierdzenie zaburzeń towarzyszących oraz chorób o podobnym przebiegu. 

Przeprowadzany jest wywiad z rodzicami dziecka i rozmowa z mały pacjentem. Dokonuje się analizy dokumentacji medycznej i psychologicznej dziecka. Następnie przeprowadzane są  obserwacje kierowane oraz badanie psychiatryczne. Po skompletowaniu niezbędnej dokumentacji i omówieniu wniosków przekazywana jest diagnoza i możliwości postępowania terapeutycznego

Leczenie zespołu Aspergera

Terapia zespołu Aspergera jest długotrwała i czasochłonna. Na ogół zalecane są różne formy psychoterapii, których celem jest nauczenie okazywania emocji i uczuć, czy też funkcjonowania w społeczeństwie. Proponowane są najczęściej: terapia poznawczo-behawioralna, integracja sensoryczna, trening umiejętności społecznych, a także terapia kognitywna. Do terapii powinna zostać włączona cała rodzina dziecka.

Jeśli objawy napięcia, pobudzenie czy też depresja utrudniają funkcovowanie dziecka i prowadzenie terapii, wówczas wdrażane jest leczenie farmakologiczne (np. środki przeciwlękowe, przeciwdepresyjne). Należy jednocześnie pamiętać, że dziecko i rodzic powinni być w stałym kontakcie z lekarzem prowadzącym i psychologiem/pedagogiem. 

Postępy leczenia powinny być regularnie monitorowane, a zastosowane terapie czy leki – weryfikowane jeśli nie przynoszą oczekiwanych skutków. Zaniedbania w kontroli terapii mogą negatywnie wpłynąć na przebieg zaburzenia np. ciągłe pozostawanie w jednym punkcie czy też zwiększenie natężenia objawów. 

0
    0
    Koszyk
    Twój koszyk jest pustyPowrót do sklepu