Kołdra obciążeniowa w przypadku ADHD. Przegląd badań.

Na całym świecie około 5% dzieci w wieku szkolnym dotkniętych jest zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. U dzieci z ADHD ryzyko występowania złych wyników zdrowotnych jest zwiększone, a negatywne zachowania utrudniają interakcje międzyludzkie i powodują pogorszenie wyników w szkole. Dzieci z ADHD charakteryzują się impulsywnością, nieuwagą i nadpobudliwością. Stwierdzono u nich także krótszy o 30-60 minut sen oraz znacznie częstsze występowania zaburzeń snu. Wiążą się one z trudnościami z zasypianiem oraz utrzymaniem snu, niechęcią udania się do łóżka jak i nieproporcjonalną sennością w ciągu dnia.

10 lat badań

W jednym z pierwszych badań z wykorzystaniem kołdry obciążeniowej zbadano wpływ stymulacji czucia głębokiego na poziom lęku. W badaniu, które przeprowadzono w 2013 roku wykazano, że poziom lęku u badanych osób uległ obniżeniu, a sami uczestnicy czuli się bardziej odprężeni. Niedługo po tym, w 2015 roku miało miejsce badanie przy udziale dzieci z ADHD i użyciu kołderek obciążeniowych. Okazało się, że jakość uzyskanego snu była u badanych lepsza, dzieci szybciej zasypiały i rzadziej wybudzały się w ciągu nocy. Podobne wyniki uzyskano w grupie dzieci bez ADHD.

2014 rok to data publikacji w The American Journal of Occupational Therapy wyników badania, w których wykorzystano kamizelki obciążeniowe. Terapia ADHD przy użyciu kamizelek z obciążeniem wykazała poprawę uwagi i zmniejszenie nadpobudliwości ruchowej. Obciążone kamizelki były stosowane przez uczestników badania podczas ciągłego testu wydajności. W badaniu tym uzyskano obiecujące wyniki, a u badanych stwierdzono, że zmniejszyła się intensywność wiercenia się oraz częstotliwość opuszczania miejsca.

Nowsze badania nad wpływem kołdry obciążeniowej u dzieci z ADHD

W 2020 roku przeprowadzono badanie, w którym chciano sprawdzić, jak kołdra obciążeniowa wpływa na bezsenność będącą skutkiem zaburzeń psychicznych. Dowiedziono przy tym, że przy pomocy takiej kołdry można przeciwdziałać bezsenności w przypadku osób dotkniętych depresją, zaburzeniami lękowymi, chorobą afektywną dwubiegunową oraz ADHD. Poziom lęku i zmęczenia u badanych był wyraźnie niższy. Poprawie uległa także jakość ich snu, w związku z czym badani wykazywali wyższy poziom aktywności za dnia przy zmniejszeniu objawów zmęczenia, depresji i lęku.

Tego samego roku na łamach Journal of Clinical Sleep Medicine ukazały się wyniki badania przeprowadzonego przez szwedzkich naukowców na grupie 120 osób. Część z nich otrzymała lekką kołdrę, natomiast druga część kołdrę obciążeniową. Po 4 tygodniach stosowania kołdry u uczestników badania stwierdzono mniejsze problemy z bezsennością jak również spadek poziomu zmęczenia, depresji i lęku za dnia. Nie zauważono przy tym żadnych niepokojących objawów ani niepożądanych zdarzeń.

Kołdra obciążeniowa pomaga przy autyzmie i ADHD

Taki wniosek wyciągnięto po przeprowadzeniu badań, którego wyniki opublikowano w 2021 roku w Scandinavian Journal of Occupational Therapy. W badaniu uczestniczyło 85 osób (z czego 48 to dzieci, a pozostałe 37 to osoby powyżej 18-ego roku życia) z zaburzeniami ze spektrum autyzmu lub ADHD. Badanie miało na celu stwierdzenie, czy stosowanie kołdry obciążeniowej ma pozytywny wpływ na sen i codzienne czynności osób z ADHD i/lub ASD. Kołdry obciążeniowe pomogły uczestnikom z obu grup wiekowych łatwiej zasypiać i utrzymać sen. Za dnia badanym łatwiej było zrelaksować się.

Badanie wykazało, że użycie kołdry obciążeniowej wspiera poprawę zdolności związanych z zasypianiem i przesypianiem nocy. Wywiera także korzystny wpływ na codzienne czynności związane z wieczornymi przygotowaniami do pójścia spać oraz porannym przebudzeniem. W wyniku przeprowadzonego badania zauważono także poprawę poranno-wieczornej rutyny. Aspekt ten wymaga jednak podjęcia dalszych badań z wykorzystaniem innych parametrów, umożliwiających postawienie konkretnej, odpowiednio udokumentowanej tezy.

W grudniu tego samego roku opublikowano wyniki wywiadu przeprowadzonego na próbie 24 rodziców dzieci z ADHD i zaburzeniami snu. Dzieci uczestniczące w badaniu stosowały kołdrę obciążeniową przez okres 16 tygodni, po czym ich rodzice opisywali swoje obserwacje. W wyniku interwencji stwierdzono ogólną poprawę latencji oraz ciągłości snu. Badane dzieci charakteryzowało lepsze samopoczucie, mniejszy niepokój oraz poprawę w zdolności odprężania się. Dzieci były także w stanie lepiej opanować życie codzienne, w wyniku czego poprawie uległo również funkcjonowanie rodziny. Odnotowano także większe zaangażowanie w zajęcia szkolne i rekreacyjne.

Najnowsze wyniki

Ostatnie półtora roku przyniosło kolejne optymistyczne wyniki i obserwacje. Jedną z tych obserwacji jest wykazanie statystycznego związku między stosowaniem kołdry obciążeniowej a zmniejszonym przyjmowaniem leków nasennych u dorosłych z rozpoznaniem psychiatrycznym. Badanie polegało na prześledzeniu rejestru obserwacyjnego. Z kolei w jednym z najnowszych doświadczeń związanych ze stosowaniem obciążonych kołder u dzieci z ADHD i trudnościami w zasypianiu, przekonano się o pozytywnym wpływie kołder na poprawę wzorców snu.

Podobnie do poprzednich badanie to wskazuje na poprawę regulacji emocjonalnej i codziennego funkcjonowania. Zwrócono jednak uwagę na konieczność przeprowadzania indywidualnej oceny i ścisłej obserwacji, jak też na znaczenie dostosowania kołdry do indywidualnych potrzeb użytkownika, co pomaga radzić sobie z trudnościami w zasypianiu i radzeniu sobie w codziennym życiu. Uwzględnienie perspektywy dziecka w badaniu ma stanowić pierwszy krok w oferowaniu wytycznych opartych na dowodach klinicznych.

Podsumowanie

Wśród dzieci z ADHD zły sen wpływa niekorzystnie na zdrowie fizyczne i psychiczne. Przekłada się to na ich samopoczucie za dnia i poprawne funkcjonowanie w społeczeństwie jak m.in. relacje w szkole oraz wykonywanie codziennych czynności. Zdrowy sen ma związek z zachowaniem, koncentracją i funkcjami poznawczymi, jest zatem ważny w życiu szkolnym i zawodowym jak i w przechodzeniu w dorosłość. Docelowo zaburzenia snu u dzieci z ADHD wywierają także znaczący wpływ na jakość zdrowia psychicznego rodziców oraz odczuwany przez nich stres. W związku z tym kolejne badania powinny uwzględniać perspektywę całej rodziny.

Do tej pory przeprowadzono zaledwie kilkanaście badań nad wpływem kołdry obciążeniowej u dzieci z ADHD i zaburzeniami snu. Niestety trudność stanowi fakt, iż podczas badań nie można zastosować efektu placebo, ponieważ różnica w wadze pomiędzy zwykłą kołdrą a kołdrą obciążeniową jest odczuwana natychmiast. Problem stanowi też wielkość grupy badawczej, która jest stosunkowo mała, by móc zapewnić pewne, miarodajne wyniki. Przeprowadzone do tej pory badania dały mimo wszystko obiecujące wyniki stanowiące mocną zachętę do dalszych doświadczeń. Czekamy zatem z niecierpliwością i zainteresowaniem na kolejne publikacje.