Kołdra Sensoryczna w fizjoterapii – wywiad z fizjoterapeutą

Kołdry sensoryczne, wykorzystywane w leczeniu zaburzeń integracji sensorycznej, podbijają już serca nie tylko maluszków, ale także ich rodziców. Na ich temat porozmawialiśmy z mgr Przemysławem Dymerem, fizjoterapeutą prowadzącym gabinet Rehabilitacji i Terapii manualnej w Oławie. Kołdra sensoryczna w fizjoterapii – o tym jest kolejny wywiad.

Czym się Pan zajmuje ?

Od 7 lat intensywnie pracuję jako fizjoterapeuta . Przede wszystkim zajmuje się terapią manualną oraz prowadzę zajęcia z kinezyterapii, czyli działania bodźców kinetycznych i mechanicznych oraz ruchu na organizm. Specjalizuję się w rehabilitacji osób z zaburzeniami mięśniowo – powięziowymi ale również pracuję z pacjentami neurologicznymi – o różnym stopniu niepełnosprawności. Zajmuję się zarówno ciężko chorymi, na rzadkie, często niestety nieuleczalne choroby, jak i tymi które mają niewielką nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne. Prawie codziennie, od wielu lat, pomagam dzieciom i dorosłym w  odpowiednim reagowaniu na bodźce.

Czy w swoich terapiach stosuje Pan kołderki obciążeniowe? Jeśli tak, to dlaczego?

Oczywiście, że tak! Fizjoterapia, a zwłaszcza moje specjalizacje, opierają się na reagowaniu organizmu na bodźce zewnętrzne – chodzi o reakcję zmysłów na to, co dzieje się na zewnątrz i odpowiednie przetwarzanie informacji przez mózg. Dzieci, które trafiają pod moje skrzydła, nie mają wyrobionych właściwych reakcji na otoczenie, czyli posiadają zaburzenia integracji sensorycznej. W moim gabinecie prowadzę odpowiednie zajęcia. Zajęcia mające poprawić zdolność osób do odbierania bodźców, jednak w warunkach domowych kołderka jest świetnym uzupełnieniem takiej terapii. Czasami sam się dziwie, jak mój pacjent wraca do mnie po niedługim czasie stosowania samej kołderki, a widać po nim, że integracja sensoryczna wyraźnie się poprawiła.

Dlaczego właściwie kołdra obciążeniowa działa?

W ludzkich mięśniach i ścięgnach znajdują się tzw. receptory proprioceptywne, które odbierają bodźce związane z uciskiem, rozciągnięciem, ustawieniem i ruchem ciała w przestrzeni.… U dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej, receptory te pracują za słabo lub za mocno, zaburzając naturalne reakcje organizmu. Kołderka sensoryczna działa na receptory stabilizująco – w zależności od problemu, albo je pobudza albo „wycisza”. Dziecko przykryte kołderką spokojnie zasypia, a jej dociążające właściwości przez całą noc regulują integrację sensoryczną pociechy. To naprawdę znakomite uzupełnienie terapii, które może okazać się „strzałem w dziesiątkę”, gdyż często bywa tak, że terapia przynosi pozytywne skutki, jednak ciągle czegoś brakuje. Tym „czymś” często bywa właśnie kołderka obciążeniowa.

Czy używanie kołderki musi odbywać się w jakiś konkretny sposób? Czy z punktu widzenia fizjoterapeuty istnieją jakieś zalecenia i uwagi?

Jeżeli chodzi o samo stosowanie kołderki przez dziecko, to nie ma konkretnych zaleceń. Najlepiej oczywiście, jeżeli będzie ona używana jak najczęściej, zatem nie trzeba ograniczać się jedynie do nocnego snu, ale można też nakrywać nią pociechę podczas oglądania telewizji czy w trakcie popołudniowej drzemki. Nie ma ustalonych ram czasowych – najważniejsze jednak, żeby kołderka była dostosowana do wzrostu i wagi dziecka. Jej waga powinna wynosić od 10 do 15% masy ciała, a jej wielkość powinna być adekwatna do wzrostu dziecka. Jeżeli ma ono 130cm, to 150cm będzie odpowiednią długością. Właśnie dlatego kołdry sensoryczne powinny zawsze być szyte na zamówienie, najlepiej u sprawdzonych i doświadczonych producentów.

Dzieci szybko rosną,  a co za tym idzie, kołderka staje się za mała i za lekka. Czy po wyrośnięciu z kołderki poleca Pan uszycie kolejnej?

Jeżeli kołdra sensoryczna dobrze spełnia swoją rolę, to zdecydowanie należy zaopatrzyć się w nową, najlepiej w podobnej kolorystyce, ale oczywiście większą. Za mała kołderka nie będzie spełniać swojej terapeutycznej funkcji, gdyż zaburzone zostanie jej działanie dociążające. Może to nie tylko ograniczyć funkcję lecznicą (czy wręcz zredukować ją do zera), ale wręcz zaszkodzić dziecku! Nieodpowiedni ucisk kołderki może mieć skutek odwrotny do oczekiwanego i np. zamiast łagodzić reakcje na bodźce, będzie je wyostrzać.

Czy kołdry sensoryczne przeznaczone są tylko dla dzieci?

Wręcz przeciwnie! Są one świetną terapią u wszystkich osób, które borykają się z zaburzeniami integracji sensorycznej, a problem ten nie dotyczy przecież tylko dzieci. Ludzie dorośli także borykają się z takimi problemami, które objawiają się w różny sposób i przeszkadzają w życiu codziennym – prywatnym, towarzyskim, zawodowym…

Jak samemu rozpoznać potrzebę użycia kołdry obciążeniowej?

Jest to oczywiście kwestia indywidualna, jeśli jednak wpadamy w skrajne stany – nadmiernej apatii lub zbyt dużej aktywności – to prawdopodobnie mamy problemy z integracją sensoryczną i użycie kołdry jest bardzo wskazane. Objawy takie mogą znacząco odbić się na naszym życiu, gdyż utrudniają efektywną pracę, izolują nas od ludzi, obniżają samoocenę… Kołdry sensoryczne stabilizują działanie receptorów proprioceptywnych i albo nas wyciszają, albo pobudzają do większej aktywności, w zależności od problemów z którymi się borykamy. Z powodzeniem można stosować je nie tylko u swoich pociech, ale także przez siebie samego.(Oczywiście kołdra musi być dostosowana do naszych parametrów, więc nie można jej pożyczać od swojego dziecka).