Napady gorączkowe u dzieci

Gorączka jest naturalnym mechanizmem obronnym organizmu przed infekcjami. Podwyższenie temperatury ciała, to wynik reakcji odpornościowych i objaw stanu zapalnego w organizmie. Niekiedy, szczególnie w okresie dzieciństwa gorączce mogą towarzyszyć różnego rodzaju napady padaczkowe jak np. drgawki, wyprężenie, ślinotok czy zasinienie skóry. Wystąpienie napadów gorączkowych zobowiązuje do diagnostyki i wyjaśnienia ich przyczyn.

Napady gorączkowe

Napady gorączkowe należy rozumieć jako incydent np. drgawek pojawiający się w związku z podwyższeniem temperatury ciała. Ponadto nie jest on związany z ostrą chorobą układu nerwowego. Napady gorączkowe zwykle dotyczą niemowląt i małych dzieci.

Epidemiologia

Napady gorączkowe występują u około 5% pacjentów pediatrycznych, co jest charakterystyczne dla większości populacji świata. Drgawki gorączkowe częściej są obserwowane u dzieci z Dalekiego Wschodu, co prawdopodobnie ma związek z odrębnościami genetycznymi. Napady te na ogół występują u dzieci między 6. miesiącem, a 5. rokiem życia.

Napady proste a złożone

Napady gorączkowe nie zawsze wyglądają tak samo. Mogą przebiegać jako napady proste i złożone. Napady proste od samego początku są uogólnione i polegają na występowaniu drgawek całego ciała, wyprężenia lub zmniejszenia napięcia mięśniowego. Dochodzi do utraty przytomności. Trwają nie dłużej niż 15 minut, a najczęściej około 3-4 minuty. Nie powtarzają się w ciągu doby mimo trwania gorączki. Po napadzie dziecko zapada w głęboki sen.

Napady złożone przebiegają jako napady ogniskowe, zwykle bez całkowitej utraty przytomności. Dzieci na ogół są splątane i nie można nawiązać z nimi kontaktu. Napad drgawkowy ogranicza się do drżeń jednej połowy ciała, kończyny, powieki, policzka, czy też kącika ust. Trwają dłużej niż 15 minut i nawracają w ciągu doby, podczas toczącej się infekcji gorączkowej. Po napadach złożonych również dziecko zapada w sen regeneracyjny.

Niekiedy po ustąpieniu przedłużających się drgawek występują przejściowe niedowłady lub niezborność ruchowa, które trwają około kilku godzin. Napady gorączkowe nigdy nie przebiegają pod postacią zrywań mięśniowych – tzw. napadów mioklonicznych oraz napadów nieświadomości.

Postępowanie w razie napadu

Jeśli u dziecka wystąpią drgawki gorączkowe, nie należy go pozostawiać samego. Najlepiej położyć je na miękkim podłożu (poduszka lub materacyk na podłodze), z dala od niebezpiecznych przedmiotów, które mogłyby stać się przyczyną urazu. Trzeba asekurować głowę np. podkładając swoje dłonie lub złożony kocyk, ale nie wolno powstrzymywać ruchów drgawkowych przytrzymując, czy dociskając kończyny dziecka „na siłę”.

Podczas napadu, jak również po jego ustąpieniu, nie wolno podawać dziecku niczego do picia lub jedzenia, ponieważ mogą jeszcze utrzymywać się zaburzenia połykania, co stwarza ryzyko zachłyśnięcia się treścią pokarmową.

Dziecko po napadzie zapadnie w sen regeneracyjny, z którego nie może być wybudzane. Wówczas warto podać doodbytniczo środki przeciwgorączkowe w czopku, które zawierają ibuprofen lub paracetamol. Można też wykonać okłady chłodzące lub mokre obwijania np. z wykorzystaniem ręczników lub poszewek zamoczonych w zimnej wodzie. Nie zaleca się kąpieli chłodzącej, ponieważ istnieje ryzyko powtórzenia się napadu.

Jeśli to nie był pierwszy napad występujący u dziecka, wówczas rodzice powinni zostać poinstruowani z zakresu pierwszej pomocy w napadzie padaczkowym oraz możliwości podania leku przeciwdrgawkowego jaki został zapisany dziecku, w formie wlewki doodbytniczej.

W przypadku pierwszorazowego napadu drgawkowego, dziecko powinno zostać zbadane przez lekarza neurologa. Konieczne jest wykrycie przyczyn drgawek, a także wdrożenie właściwego leczenia i zmian w stylu życia.