Ciągłe wiercenie się i kręcenie. Ingerowanie w cudzą przestrzeń osobistą. Publiczne wybuchy emocji. Wszystkie te oznaki mogą być zarówno oznaką ADHD jak i problemów z integracją sensoryczną. Mimo że są to dwie różne choroby, to posiadają sporo cech wspólnych. Niniejsza tabela zestawia ze sobą kluczowe kwestie, którymi różnią się od siebie te dwie przypadłości.
| ADHD | Zaburzenia integracji sensorycznej | |
| Czym jest | Uwarunkowane biologicznie, powoduje trudności dziecka w koncentracji i usiedzeniu w miejscu | Zbyt duża lub zbyt mała wrażliwość na bodźce zmysłowe – wzrok, słuch, smak, węch i dotyk. |
| Objawy | · Ospałość, zdezorientowanie
· Niesłuchanie innych · Napady złości i wybuchu emocji spowodowane brakiem kontroli impulsów · Problemy z samoorganizacją i kończeniem powierzonych zadań · Szybkie nudzenie się czynnościami, chyba, że są bardzo przyjemne · Niecierpliwość · Problemy ze słuchaniem i respektowaniem poleceń · Problemy z zachowaniem ciszy podczas wykonywania zadań · Ciągły ruch · Ciągłe trzymanie, podnoszenie i bawienie się rzeczami · Przerywanie ludziom i mówienie im niestosownych rzeczy · Brak zrozumienia konsekwencji swoich czynów · Niebezpieczna zabawa, ponoszenie ryzyka fizycznego |
Zbyt duża wrażliwość:
· Problemy ze skupieniem się, szybkie rozpraszanie · Nie lubienie ludzkiego dotyku · Słyszenie dźwięków i wyczuwanie zapachów, których inni nie słyszą/czują · Wybuchanie, uciekanie i zasmucanie się w tłumie · Obawa o swoje bezpieczeństwo nawet jeśli wszystko jest w porządku · Problemy z poznawaniem nowych miejsc, zadań i ludzi · Ciągłe poruszanie się spowodowane ciągłym poczuciem dyskomfortu fizycznego · Duża wrażliwość na kontakt ciała z ubraniami Zbyt mała wrażliwość:
· Ciągła chęć dotykania ludzi i rzeczy · Problem z oceną cudzej przestrzeni osobistej · Niezdarność · Wysoka odporność na ból · Niebezpieczna zabawa, ponoszenie ryzyka fizycznego |
| Możliwy wpływ na psychikę | Problemy z przestrzeganiem zasad publicznych, trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu znajomości. Częste otrzymywanie opinii o złym zachowaniu czy niesłuchanie może powodować smutek, poczucie winy, czasami agresję. | Poczucie wyobcowania oraz ucieczka od zatłoczonych i głośnych miejsc może powodować problemy z socjalizowaniem się z innymi. Rówieśnicy mogą unikać zabawy z takim dzieckiem, gdyż lubi bawić się mocno i inwazyjnie, bez respektu dla cudzej przestrzeni osobistej. |
| Fachowcy, którzy mogą pomóc w leczeniu | · Pediatrzy, terapeuci behawioralni, psychiatrzy: diagnozują ADHD i przepisują na nie leki. Psychiatrzy będą też szukać innych źródeł choroby, takich jak np. lęk.
· Dziecięce poradnie psychologiczne: prowadzą terapie behawioralną w celu nauczenia dzieci kontroli nad reakcjami i swoim zachowaniem. Celem tej terapii jest przede wszystkim pomoc z emocjonalnymi problemami związanymi z ADHD. Diagnozują ADHD i problemy psychiczne dziecka, które mogą wystąpić, np. stany lękowe. Oceniają także możliwości poznawcze i rozwojowe dziecka. · Pediatra neurolog: Diagnozuje ADHD i inne choroby psychiczne, które mogą wystąpić, np. stany lękowe. Ocenia także możliwości poznawcze i rozwojowe dziecka. · Terapeuci i trenerzy rozwojowi: pomagają dzieciom organizować swoją pracę oraz zarządzanie czasem |
· Terapeuci zajęciowi: uczenie dzieci radzenia sobie z trudnymi, wymagającymi sytuacjami. Prowadzenie zajęć z integracji sensorycznej, która pomaga reagować na bodźce we właściwy sposób.
· Dziecięce poradnie psychologiczne: prowadzą terapie behawioralną w celu nauczenia dzieci kontroli nad reakcjami i swoim zachowaniem. Celem tej terapii jest przede wszystkim pomoc z emocjonalnymi problemami związanymi z ADHD. Diagnozują ADHD i problemy psychiczne dziecka, które mogą wystąpić, np. stany lękowe. Oceniają także możliwości poznawcze i rozwojowe dziecka. · Terapeuci behawioralni: Przepisywanie leków na lęk, w celu złagodzenia bolesnych reakcji dziecka. |
| Pomoc dziecku w szkole | · Więcej czasu na sprawdzianach
· Miejsce siedzące obok nauczyciela, z dala od rozpraszaczy · Więcej prywatnej przestrzeni · Ustalony dźwięk czy hasło, używane do zwrócenia mu uwagi · Dłuższe zadania podzielone na małe części · Zadania z mniejszą ilością pytań · Napisane lub narysowane dziennie obowiązki · Przerwy na ruch |
· Miejsce z dala od rozpraszaczy i źródeł hałasu
· Przerwy sensoryczne · Zajęcia fizyczne do regulowania wewnętrznych emocji · Wygłuszające słuchawki albo zatyczki do uszu w miejscach szczególnie głośnych i zatłoczonych · Wygodny fotel, który pozwoli dziecku na trzymanie stóp na ziemi oraz łokci opartych · Kołdra sensoryczna, regulująca na bieżąco układ zmysłowy |
| Pomoc dziecku w domu | · Ustalenie konkretnych zasad i trzymanie się ich, żeby dziecko myślało przed robieniem rzeczy
· Tworzenie codziennych, powtarzalnych rytuałów, uczących dziecko pewnej rutyny · Korzystanie z tabelek, rysunków i zdjęć do organizowania jego pracy · Pozwalanie na przerwy w czasie pracy i zadań domowych · Stworzenie miejsca do odrabiania prac · Pomoc w pakowaniu plecaka i regularne jego czyszczenie · Ostrzeganie dziecka na bieżąco o zmianach w planach żeby było gotowe na nowe sytuacje |
· Śledzenie zachowań dziecka i dzielenie się z nim trudnymi dla niego sytuacjami
· Przygotowywanie mentalne przed spotkaniami z ludźmi i wszystkimi nowymi sytuacjami · Trzymanie pod ręką słuchawek albo zatyczek do uszu · Zapewnianie dziecku ruchu · Uczenie o sytuacjach zagrażających zdrowiu; nadmiernej lub zbyt niskiej temperaturze · Zapewnienie dziecku różnego natężenia światła w pokoju · Słuchanie się dziecka w trakcie zakupów ciuchów, żeby każde było dla niego idealnie komfortowe · Szukanie bezmetkowych ubrań o bardzo miękkiej strukturze |
