Nerwica – przyczyny, rodzaje i objawy

Nerwica jest zaburzeniem lękowym, który najczęściej dotyka ludzi w przedziale wiekowym między 25 a 45 rokiem życia. Objawia się w różny sposób i ma różne natężenie i w zależności od przyczyny jej powstania dzieli się ją na nerwicę natręctw, neurasteniczną, histeryczną, lękową lub wegetatywną. Nerwica, choć istnieje w ludzkiej świadomości od wielu lat, wciąż jest materiałem intensywnych badań neurologów i psychiatrów. Choć jest wiele niejasności z nią związanych, to jedno jest pewne: jest ona bardzo poważnym zaburzeniem, które zignorowane, może mieć fatalne skutki dla zdrowia i życia.

Przyczyny nerwicy

Nerwica jest zaburzeniem psychicznym i jako takie jest bardzo trudne do zdefiniowania. Ciężko jest zatem ustalić jej przyczynę – bez względu na jej charakter i natężenie. Według bardzo ogólnej opinii zaburzenia nerwicowe powstają u osób, które mają genetyczne predyspozycje do nieuświadomionych konfliktów wewnętrznych. Konflikty te objawiają się właśnie nerwicą i bardzo często, choć nie zawsze, są bezpośrednim następstwem traumatycznych przeżyć, czyli urazów psychicznych.
Nerwica jest zawsze reakcją obronną organizmu na nieprzyjemne, stresowe sytuacje. Warto zaznaczyć jednak, że nie jest tak, że każdy stres przyczynia się do powstawania nerwicy. Bardzo duże znaczenie ma natężenie i charakter tego stresu (oraz np. jego częstotliwość czy długość), a także (a może przede wszystkim) indywidualne predyspozycje danej osoby. Szybki i stresujący tryb życia będzie zawsze sprzyjał powstawaniu nerwicy. Zaburzenia natomiast będą częściej dotyczyły osób, które mają niską odporność układu nerwowego.

Rodzaje nerwicy

Nerwica natręctw to potoczna nazwa, która weszła do codziennego obiegu w naszej mowie, a tak naprawdę jest bardzo nieprzyjemnym i utrudniającym życie zaburzeniem. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne polegają na stale wracających myślach, nad którymi nie da się zapanować. Najczęściej dotyczą one powtarzających się czynności, które z jakiegoś powodu musimy wykonać, gdyż w przeciwnym razie stresujemy się i czujemy zdenerwowani. Mimo że nerwica natręctw ma najczęściej trywialną formę (np. rytuał ciągłego mycia rąk czy trzymania idealnego porządku), to jest mechanizmem obronnym układu nerwowego. Chory nie potrafi zapanować nad nim i natręctwa są formą tarczy.
Nerwica neurasteniczna to chwilowa lub stała nadmierność pewnych emocji – euforii, wściekłości lub apatii. Często objawia się bardzo złymi emocjami z samego rana, gdy trzeba stać do pracy lub szkoły. Następnie zaś, np. podczas drugiego śniadania, nastrój zmienia się o 180 stopni i czujemy euforię. Nerwica neurasteniczna często objawia się wybuchami gniewu i innymi silnymi reakcjami nerwowymi. Może też mieć charakter stały, ciągły. Wówczas jesteśmy notorycznie przemęczeni, bezsilni i obojętni.

Nerwica histeryczna -bardzo niebezpieczna odmiana nerwicy, który może być dewastujący dla zdrowia psychicznego i fizycznego chorego. Objawia się permanentnym wsłuchiwaniu się w swój organizm i szukaniu źródeł choroby. Jeżeli zaś okazuje się, że nic choremu nie dolega – ten wybucha gniewem, co często powoduje poważne dolegliwości w dłuższej perspektywie. Osoba z nerwicą histeryczną może miewać porażenia, drgawki, utraty przytomności itp. Czasami (lecz nie zawsze) nerwica histeryczna ma swoje źródła w problemach z samooceną. Chory, szukając wyimaginowanych osób, po prostu chce zwrócić na siebie uwagę.

Nerwica lękowa
Nerwica lękowa najczęściej sprowadza się do poczucia nieustannego zagrożenia. W większości przypadków jest spowodowana długotrwałym tłumieniem uczuć i uciekania przed nimi (np. w używki). Chory na nerwicę lękową permanentnie czuje strach przed jakimś zagrożeniem, często nie tylko swoim ale też swoich najbliższych. Nerwica lękowa może mieć formę fobii społecznych albo objawiać się w nadmiernym poceniu czy notorycznym traceniu oddechu.
Nerwica wegetatywna spowodowana jest długotrwałymi stresami (lub innymi emocjonalnymi bodźcami), które wprowadzają „zamęt” w układzie nerwowym. Sprawia to, staje się on rozregulowany, a to z kolei prowadzi do zaburzeń narządów wewnętrznych. Właśnie wtedy mówi się o nerwicy wegetatywnej. Objawy najczęściej dotyczą układu trawiennego i krwionośnego, a w konsekwencji prowadzą do wrzodów czy nadciśnienia.

Objawy nerwicy
Objawami nerwicy są bardzo często wszelkie symptomy, które u zdrowych osób pojawiają się przy okazji stresu. Różnica jest jednak taka, że u osoby chorej wpływa to bezpośrednio na funkcjonowanie i upośledza podstawowe zachowania społeczne. Z tego powodu bardzo często nerwicę określa się jako zaburzenia czynnościowe lub funkcjonalne. Brak jest bowiem konkretnych, uchwytnych zmian w powstawaniu nerwicy. Nie ma żadnego organicznego podłoża i dlatego tak trudna jest to do zdiagnozowania choroba. Żeby mieć pewność, że dane objawy oznaczają nerwicę, należy połączyć ze sobą wiele faktów z życia człowieka. Czasami z pozoru błahe zdarzenia z przeszłości, połączone z jakimiś bólami, mogą oznaczać nerwicę. Czasami te same objawy nie będą miały ze sobą nic wspólnego. Medycyna wciąż głowi się nad tym, jak najdokładniej badać i diagnozować zaburzenia nerwicowe.