Przewlekły ból – jak żyć z fibromialgią?

Fibromialgia to mało znana choroba określana jako nieprawidłowe przetwarzanie bodźców bólowych przez mózg. Podstawowym problemem osób zaatakowanych fibromialgią jest przewlekły ból mięśni, ścięgien i stawów oraz szczególna tkliwość niektórych punktów na ciele. Ból ten nie wynika ze złego stanu mięśni, czy stawów, a z nieprawidłowego przetwarzania bodźców przez ośrodkowy układ nerwowy. Bólowi towarzyszą inne objawy, tj. zmęczenie, zaburzenia snu, kłopoty z pamięcią oraz obniżenie nastroju.

Kto jest szczególnie narażony na fibromialgię?

Fibriomialgia dotka często osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne (Hashimoto, toczeń rumieniowaty układowy, czy reumatoidalne zapalenie stawów). Częściej zapadają na nią kobiety (ok. 60% przypadków). Choć zwykle chorują dorośli w wieku od 40 do 60 lat, to trzeba wiedzieć, że fibromialgia spotykana jest również u dzieci powyżej 3 roku życia.

Naukowcy zauważyli zależność między pojawieniem się fibriomialgii a wcześniejszym wyeksploatowaniem organizmu w szerokim tego słowa znaczeniu, np. przez nazbyt intensywną aktywność zawodową (przepracowanie), traumatyczne przeżycie (np. wypadek samochodowy), trudne dzieciństwo (brak rodziców, czy funkcjonowanie w patologicznej rodzinie).

Wszystko mnie boli – czy cierpię na fibromialgię?

Diagnozowanie fibromialgii nie jest łatwym zadaniem, zwłaszcza w początkowej fazie choroby. Przyczyny trudności to m.in.: powolne pojawianie się kolejnych symptomów (rozwój choroby może trwać nawet 6 lat), istnienie wielu chorób o podobnych objawach, brak badań, które jednoznacznie wskazywałyby konkretnie na to schorzenie. Wszystko to sprawia, że wizyta u lekarza, zwłaszcza w początkowej fazie choroby, rzadko kończy się rozpoznaniem fibromialgii. Trzeba też wiedzieć, że wielu naukowców (również polskich) mocno wiąże fibromialgię z depresją, uzasadniając to zarówno podobieństwem objawów, jak i powiązaniem obu chorób z centralnym układem ośrodkowym oraz zależnościami pomiędzy tymi chorobami a stresem. Jak zatem rozpoznać tę chorobę i czy przewlekły ból to jedyny jej objaw?

Objawy fibromialgii

Główną dolegliwością odczuwaną przez chorych jest przewlekły ból. Ból dotyczy całego ciała, a w szczególności mięśni, ścięgien i stawów. Symptomatyczne jest odczuwanie bólu już od rana. Ponadto ból występuje ze zmiennym natężeniem, ale zdecydowanie nasila się po wysiłku fizycznym lub psychicznym, stresie, czy bezczynności. Ból charakterystyczny dla fibromialgii obejmuje cało ciało, zarówno górę, jak i dół, prawą i lewą stronę, choć może koncentrować się wokół kręgosłupa.

Kolejnym objawem fibromialgii, być może najważniejszym, są zaburzenia snu. U chorych zauważono nieprawidłowości w fazie REM snu, tj. wtedy, gdy mózg pracuje niezwykle intensywnie, m.in. przetwarzając informacje zebrane przez ciało w dzień, poprawiając stan pamięci, a wreszcie zawiadując regeneracją całego organizmu. Zakłócanie snu prowadzi do pojawiania się kolejnych zaburzeń lub pogłębiania się istniejących. Więcej o roli snu przeczytasz w artykule Sen (re)konstruktor umysłu.

Efektem zaburzeń snu jest zmęczenie, który chory na fibromialgię odczuwa niezwykle dotkliwie. Prawdopodobnie bliższe prawdy jest określenie wyczerpanie, gdyż senność i niemoc w podejmowaniu jakiejkolwiek aktywności jest tu prawie nie do przezwyciężenia.

Inne objawy fibromialgii to:

  • poranna sztywność stawów,
  • kłopoty z koncentracją i pamięcią,
  • zaburzenia nastroju (np. depresja, lęki),
  • migreny i zawroty głowy,
  • zespół jelita drażliwego,
  • kołatanie serca,
  • duszności,
  • nadwrażliwość na zmiany pogody,
  • syndrom niespokojnych nóg,
  • drętwienie i mrowienie rąk i stóp,
  • częste oddawanie moczu,
  • osłabienie mięśni,
  • bolesne menstruacje.

Fibromialgia a gospodarka hormonalna

Chorzy na fibromialgię mają zaburzony metabolizm serotoniny, hormonu odpowiedzialnego za regulację snu i apetytu (zbyt mały poziom serotoniny powoduje bezsenność i zaburzenia apetytu). Deficyt serotoniny odpowiada też za zmniejszenie potrzeb seksualnych, wybuchy agresji, wzrost zmęczenia ,wrażliwość na ból i pojawienie się stanów depresyjnych. Poza tym inaczej niż u zdrowych osób przebiega wydzielanie:

  • kortyzolu – hormon stresu o szerokim wpływie na metabolizm, działa przeciwzapalnie i immunosupresyjnie, odpowiada za zwiększone ciśnienie krwi oraz zwiększone wydzielanie kwasu żołądkowego;
  • melatoniny – reguluje rytm dobowy człowieka, a przez to wypływa na jakość snu, poza tym spowalnia procesy trawienne i wzmacnia układ odpornościowy;
  • DHEA – reguluje gospodarkę testosteronem i estrogenem, ponadto wpływa na stan psychiczny i fizyczny człowieka, jego niedobór powoduje zaburzenia snu i pogorszenie nastroju.

Przewlekły ból – jak sobie radzić z fibromialgią?

Fibromialgia jest jedną z tych chorób, które równie trudno jest zdiagnozować, co leczyć. Lekarze najczęściej przepisują antydepresanty oraz leki przeciwbólowe, lecz wszyscy są zgodni co do tego, że najlepszym sposobem na walkę z fibromialgią jest zmiana stylu życia. Poleca się szczególnie:

  • dbałość o dobry sen i zachowanie higieny snu – zobacz jak pomóc sobie stosując kołdrę obciążeniową;
  • unikanie stresu,
  • aktywność fizyczna,
  • fizykoterapia,
  • psychoterapia,
  • stosowanie technik relaksacyjnych (medytacja, masaże, joga, tai chi),
  • zbilansowana dieta.

W leczeniu fibromialgii bardzo ważna jest świadomość, że nie jest to choroba, która powoduje kalectwo lub prowadzi do śmierci. Najczęściej ustępuje ona w podeszłym wieku. Nikt jednak nie chce żyć z bólem do późnej starości, dlatego istotna jest wytrwałość we utrzymywaniu zdrowego stylu życia. Dzięki temu objawy choroby nie będą się pogłębiać, a wręcz przeciwnie, istnieje szansa, że dolegliwości zostaną zepchnięte na margines życia.

0
    0
    Koszyk
    Twój koszyk jest pustyPowrót do sklepu