Alzheimer oznacza cierpienie wielu osób – chorego oraz rodziny i znajomych, którzy muszą oswoić się z trudną sytuacją, a przede wszystkim zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo swoje i podopiecznego. Opiekunowie muszą nauczyć się przewidywać i zapobiegać skutkom choroby oraz czynić wszystko, by zmiany postępowały wolno i były jak najmniej dotkliwe. Jednym z problemów, które mogą wpływać na wszystkie aspekty życia chorego i jego otoczenia są zaburzenia snu. Jak zadbać o sen chorego na Alzheimera?
Brak snu a Alzheimer
Osoby, które chorują na Alzheimera najczęściej cierpią na deficyt snu. To niebezpieczna sytuacja, gdyż sen odpowiada nie tylko za dobre samopoczucie i energię do działania po przebudzeniu, ale również wpływa na psychikę, szybkość reakcji, stan pamięci, poziom poszczególnych hormonów w organizmie.
Brak snu oddziałuje zdecydowanie negatywnie na procesy zachodzące w mózgu. To w nocy, gdy organizm zdaje się być zupełnie nieaktywny, mózg przetwarza wszystkie informacje zebrane w dzień, odrzuca niepotrzebne, gromadzi i porządkuje te, które są ważne. W czasie snu dochodzi do tworzenia nowych komórek i naprawy uszkodzonych. Jeśli czas regeneracji zostaje skrócony, ciało traci szanse na w pełni prawidłowe funkcjonowanie.
Choroba Alzheimera – co się dzieje z chorym?
Stowarzyszenie Alzheimer’s Association stworzyło katalog objawów, które mogą świadczyć o chorobie Alzheimera. Wśród symptomów wymienia się m.in.:
- kłopoty z pamięcią (np. powtarzanie pytań, zapominanie nazwisk, osób, adresów, itp.),
- nieumiejętność planowania i wykonywania codziennych, domowych zadań (np. przygotowanie jedzenia, zrobienie sprawunków),
- brak orientacji w terenie i w czasie,
- odkładanie (chowanie) przedmiotów codziennego użytku w miejsca do tego nieprzeznaczone i trudność z ich odszukaniem,
- trudności w wypowiadaniu się zarówno w mowie, jak i w piśmie (powtarzanie się, zapominanie, gubienie wątku),
- zaburzenia wzroku,
- zagubienie i wycofanie,
- brak prawidłowej oceny sytuacji (skutkujące np. podejmowaniem nieracjonalnych decyzji),
- chwiejność nastroju i zaburzenia osobowości.
Według wielu źródeł pierwszym znakiem, że z bliskim dzieje się coś niedobrego jest pogorszenie się jakości jego snu (problemy z zaśnięciem, częste i długotrwałe wybudzanie się w nocy, wczesne wstawanie) lub częste i długie drzemki w dzień.
Pamiętajmy, że wszystkie wymienione zaburzenia są spowodowane postępującymi uszkodzeniami mózgu, a ściślej rzecz ujmując, uszkodzeniami komórek oraz połączeń między nimi. Znając podstawowe funkcje snu w życiu człowieka, łatwo uzmysłowić sobie, że sen chorego na Alzheimera ma ogromne znaczenie w procesie utrzymania dobrego stanu zdrowia.
Jak zadbać o sen chorego na Alzheimera?
Warto sprawić, by chory na Alzheimera wstawał dość wcześnie. Nie ograniczajmy dopływu słonecznego światła zasłonami lub żaluzjami, nie chodźmy „na palcach” w pobliżu śpiącego, im wcześniej wstanie, tym bardziej będzie zmęczony i chętny do spania wieczorem.
Kolejnym problemem jest stosowanie przez chorych zbyt długich drzemek popołudniowych. Osoby te drzemią tym chętniej, im trudniejszy jest dla nich dzień. Jeśli można, twórzmy podopiecznym komfortowe warunki życia, ograniczajmy powodu stresu, a przede wszystkim, proponując ciekawe spędzenie czasu, starajmy się zachęcać do rezygnacji z drzemki lub przynajmniej do jej znacznego skrócenia.
Pamiętajmy, by zadbać o aktywność fizyczną (nie później niż na 4 godziny przed zaśnięciem) oraz ćwiczenia umysłowe. Nawet w zaawansowanych stanach warto pobudzać mózg, np. udostępniając choremu zmuszające do myślenia tablice manipulacyjne lub książki sensoryczne, przywołujące swoim wyglądem wspomnienia z dzieciństwa.
Na dobry sen skutecznie wpływa też odpowiednia dieta – minimalne ilości kofeiny i teiny oraz zioła o działaniu uspokajającym i nasennym (np. lawenda, rumianek, melisa) z pewnością pomogą szybciej zasnąć i nie budzić się zbyt wcześnie.
Wieczór powinien być pozbawiony silnych emocji. Niech chory spędza go w bezpiecznym i znajomym otoczeniu. Trzeba poświęcić nieco czasu, by przekonać się, jakie warunki są najbardziej dogodne. Być może wystarczy włączyć wszędzie światła, by nie musiał obawiać się nieproszonych gości, obcych postaci, itp.
Jeśli chory jest niespokojny, czy zestresowany, warto zastosować kołdrę obciążeniową. Jej ucisk spowoduje, że mięśnie szybciej się rozluźnią, zniknie też pobudzenie. To idealny sposób na ukojenie nerwów i utrzymanie nieprzerwanego, głębokiego snu przez całą noc.
Przeczytaj więcej tutaj —- > Sen u osób chorych na Alzheimera
