Zatrucie tlenkiem węgla (czadem)

Rozpoczęcie sezonu jesienno-zimowego, dogrzewanie pomieszczeń szczególnie starymi piecami węglowymi oraz nieszczelne piecyki gazowe, przy zmniejszonej częstotliwości wietrzenia pomieszczeń w domu, skutkują gromadzeniem się w powietrzu niebezpiecznego gazu, jakim jest tlenek węgla (CO, czad). Czad określany jest mianem cichego zabójcy, ponieważ jest bezbarwny i bezwonny – a zatem niewyczuwalny dla naszych zmysłów. Powstaje w wyniku niepełnego spalania drewna, węgla, benzyny czy ropy, które jest spowodowane ograniczonym dostępem tlenu np. szczelnie zamknięte mieszkanie, utrudniony odpływ spalin. Tlenek węgla powstaje w dużej ilości podczas pożarów zlokalizowanych w pomieszczeniach zamkniętych. Za główną przyczynę zaczadzeń uznaje się zbyt szczelne okna. Oszacowano, że każdego roku z powodu powikłań zatrucia CO, umiera około 100 osób, natomiast kilkaset wymaga leczenia w szpitalu.

Tlenek węgla dostaje się do naszego organizmu podczas oddychania. Szybko przedostaje się z płuc do krwi tworząc z jej czerwonym barwnikiem karboksyhemoglobinę. W warunkach normalnych to tlen łączy się z hemoglobiną. Jeśli jednak dojdzie do zaczadzenia, hemoglobina nie jest w stanie przyłączyć cząsteczek tlenu ponieważ jest zablokowana karboksyhemoglobiną, co doprowadza do niedotlenienia organizmu i wystąpienia objawów zatrucia tlenkiem węgla. Skutkiem zatrucia są powikłania neurologiczne i krążeniowe. Nieudzielenie fachowej pomocy osobie zaczadzonej doprowadza do jej zgonu.

Objawy zatrucia czadem

  • początkowo brak objawów,
  • bóle i zawroty głowy,
  • złe samopoczucie, senność, zmęczenie,
  • trudności w oddychaniu np. przyspieszenie oddechu, nieregularny oddech,
  • nudności i wymioty,
  • zaburzenia pracy serca (przyspieszenie akcji serca),
  • objawy neurologiczne: drgawki, oszołomienie, dezorientacja, splątanie,
  • nieprzytomność oraz śpiączka, wiodąca do zgonu.

Po ostrym zatruciu czadem u niektórych osób pojawiają się powikłania ze strony układu nerwowego, jak demencja, czyli otępienie; cechy parkinsonizmu oraz uszkodzenie móżdżku. Do około roku od zatrucia może wystąpić zespół neuropsychiatryczny z wyraźną zmianą osobowości, a także zaburzeniami poznawczymi i psychotycznymi.

Diagnostyka zatrucia czadem

Istotne jest szybkie postawienie diagnozy i wdrożenie leczenia. Bardzo ważne jest zebranie wywiadu lekarski dotyczącego m.in. okoliczności, w których doszło do zaczadzenia oraz objawów, które występowały bezpośrednio po zdarzeniu. Podstawowym badaniem krwi jest określenie poziomu karboksyhemoglobiny (COHb), który jest zmienny w miarę upływu czasu i podjętej tlenoterapii.
W rozpoznawaniu powikłań neurologicznych wykorzystuje się techniki obrazowe, jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny głowy oraz badania izotopowe.

Pierwsza pomoc u zaczadzonych

  1. Zapewnić dostęp świeżego powietrza lub ewakuować osobę poszkodowaną z zagrożonego miejsca i wezwać pomoc.
  2. Poluzować uciskające elementy odzieży i ułożyć poszkodowanego w wygodnej pozycji jeśli jest przytomny.
  3. Osobę nieprzytomną z zachowanym oddechem ułożyć w pozycji na boku.
  4. U osoby z zatrzymaniem oddechu – niezwłocznie wezwać pomoc dzwoniąc pod numer 112 i rozpocząć wyłącznie uciskanie klatki piersiowej. Wykonywanie oddechów ratowniczych może okazać się niebezpieczne dla ratującego z powodu przenikania czadu z dróg oddechowych poszkodowanego do dróg oddechowych ratującego.

Leczenie zatrucia tlenkiem węgla

Podstawową metodą leczenia w przypadku zatrucia tlenkiem węgla jest tlenoterapia. Wykorzystywany jest 100% tlen podawany przez maskę twarzową do momentu obniżenia karboksyhemoglobiny we krwi. W zatruciach objawowych stosowana jest terapia tlenem hiperbarycznym komorze hiperbarycznej. Pozostałe objawy są leczone według standardów przyjętych w szpitalach.

Zapobieganie zaczadzeniu

  1. Zapewnienie prawidłowej wentylacji mieszkań i przewietrzania, zwłaszcza jeśli korzystamy z piecyków i kuchenki gazowej, lamp naftowych, czy też dużej ilości świec zapachowych.
  2. Rozszczelnienie szczelnych okien w ciągu dnia. Częste wietrzenie pomieszczeń, również zimą.
  3. Montowanie piecyków i kuchenek przez serwisantów, a nie na własną rękę.
  4. Użytkowanie piecyków i kuchenek według instrukcji.
  5. Regularna kontrola kominów i systemów wentylacyjnych.
  6. Umieszczenie w domu czujników tlenku węgla – szczególnie w sypialni i łazience.
  7. Niepozostawianie samochodu z zapalonym silnikiem w garażu – zarówno otwartym, jak i zamkniętym.

Tagi:

0
    0
    Koszyk
    Twój koszyk jest pustyPowrót do sklepu